رحلت مرجع بزرگ و فقيه كبير "ميرزا حبيب اللَّه رشتي" (1273ش)

مرجع عاليقدر تشيع، ميرزا حبيب اللَّه رشتي در سال 1198ش (1234ق) در املش گيلان به دنيا آمد. وي پس از يك درگيري كه با خان منطقه پيدا كرد، راهي قزوين شد و نزد شيخ عبدالكريم ايرواني شاگردي نمود تا اين كه در 25 سالگي به اجتهاد دست يافت. ايشان سپس براي استفاده از معارف ديني، راهي نجف اشرف شده و از محضر فقيه بزرگ، شيخ محمدحسن نجفي، صاحب جواهر و شيخ مرتضي انصاري فيض برد. ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي پس از ارتحال شيخ انصاري از جمله اركان مرجعيت بود ولي هيچ گاه خود را براي رياست حوزه معرفي نكرد و وجوه شرعي را قبول ننمود. در حلقه درس ميرزاي رشتي شاگردان فاضل بسياري شركت مي‏كردند كه حضرات آيات عظام: علامه سيدمحمدكاظم يزدي، آقا ضياءالدين عراقي، ميرزا حسين ناييني، شيخ عبداللَّه مازندراني، شيخ فضل اللَّه نوري و سيدابوالحسن اصفهاني و... از آن جمله‏اند. همچنين آثار متعددي از اين فقيه وارسته و مرجع جليل بر جاي مانده كه بدايعُ الافكار، الالتقاط، الامامه و الاجتماعُ الامرِ و النهي و... از كتب ارزشمند ايشان مي‏باشد. سرانجام ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي در 22 آذر 1273ش برابر با 14 جمادي‏الثاني 1312 ق در 75 سالگي در نجف اشرف رخ در نقاب خاك كشيد و در يكي از حجره‏هاي صحن مطهر علوي به خاك سپرده شد.

ورود اولين اتومبيل به ايران در زمان مظفرالدين شاه قاجار (1279ش)

اولين اتومبيل وارد شده به ايران در سال 1279/1900م كه مظفرالدين شاه نخستين جفت اتومبيل هاي رنوي فرانسوي خريداري شده را در پاريس بوسيله راه آهن و كشتي و از طريق روسيه و درياي خزر به ايران فرستاد. گويا اين دو رنو خريداري شده يكي در ميانه راه به علت نقص فني و مشكلات حمل آن براي هميشه مي ماند و ديگري و در هنگام ترور نافرجام محمد علي شاه (كه در دوشان تپه براي ديدن با وحش مي رود) با نارنجك منفجر مي شود ودر پايان بدون اينكه اين اتفاق خسارت جاني بردارد محمد علي شاه با گالسكه به دربار بر ميگردد. بعد از مظفرالدين شاه احمد شاه قاجار دومين شاه ايران مي باشد كه اتومبيلي خريداري مي كند وسومين شاه ايران است كه سوار شدن بر آن را تجربه نموداست. نقل است كه ناصر الملك كه مدت ها در انگلستان و فرانسه زندگي كرده بود هنگام انتصاب به مقام نيابت سلطنت براي احمد شاه خردسال يك دستگاه اتومبيل را به هزينه دولت ايران از اروپا خريداري كرد اين اتومبيل ها راهي تهران شدند و مورد استفاده دربار قرار مي گرفتند. به غير از دربار قاجار سياحان اروپايي نيز اولين اتومبيل ها را وارد ايران نمودند وليكن بعدها نيز در ميان سياستمداران و ملاكين بزرگ و تجار سرشناس بخصوص تجار بوشهري همچون: حاج امين التجار و معين التجار بوشهري، و ديگر تجار يزدي ،شيرازي و كرماني خريد اتومبيل باب شد و به نوعي نشانه اشرافيت و چشم هم چشمي تجار از هم مي بود.

راهپيمايي ميليوني و باشكوه عاشوراي حسيني عليه رژيم محمدرضا شاه پهلوي (1357ش)

تظاهرات ميليوني مردم در تهران و تمام نقاط كشور، همزمان با بزرگداشت شهادت سرور شهيدان، حضرت اباعبداللَّه الحسين(ع) در عاشوراي حسيني، بي‏نظيرتر از تاسوعا (ديروز) برپا گرديد. اين گروه‏هاي عظيم كه در طول مسير خود به سر دادن شعارهاي سياسي مي‏پرداختند، در ميدان آزادي تهران اجتماع كردند. پس از راهپيمايي روز عيد فطر و تاسوعا، اين تظاهرات، عظيم‏ترين اجتماع ضد دولتي مردم تهران به شمار مي‏رفت. در پايان راهپيمايي، قطعنامه‏اي هفده ماده‏اي قرائت شد كه در آن، بر سقوط و برچيده شدن بساط شاه، برقراري حكومت عدل اسلامي، رهبري حضرت امام خميني(ره)، آزادي واقعي، اجراي عدالت اجتماعي و تامين حقوق مردم و جلوگيري از هرگونه سلطه‏گري تاكيده شده بود كه به تصويب ميليون‏ها نفر از مردم انقلابي رسيد. اخبار اين راهپيمايي كه در صدر اخبار مهم جهان قرار داشت، جهانيان را متوجه اين مطلب كرد كه مردم ايران، رژيم سلطنتي را نمي‏خواهند و خواهان حكومتي اسلامي مي‏باشند.

رحلت مفسر قرآن كريم "سيد حسين اثني عشري" معروف به اعتمادي (1343 ش)

حاج آقا حسين اثني عشري، مفسر عالي‏قدر قرآن در سال 1318 ق در شهر ري ولادت يافت و پس از فراگيري مقدمات و ادبيات در تهران، در سال 1349 ق به قم سفر كرد. پس از آموختن سطوح، در درس خارج آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم حائري شركت جست و سپس از درس آيت‏اللَّه سيدمحمد حجّت و آيت‏اللَّه سيدمحمدتقي خوانساري استفاده نمود. در سال 1362 به شهر ري بازگشت و در آستانه‏ي مقدس حضرت سيد الكريم عبدالعظيم (ع) به اقامه‏ي جماعت و تبليغ و تفسير قرآن پرداخت.سرانجام اين عالم عامل درسال 1384 قمري در 66 سالگي بر روي منبر دچار سكته‏ي قلبي گرديد و بدرود حيات گفت ودر حرم قبله تهران سيدالكريم عبدالعظيم حسني (ع) دفن گرديد. مهم‏ترين تفسير وي، تفسير اثني عشري نام دارد و علاوه بر آن داراي تأليفات ديگري نيز مي‏باشد.

رحلت آيت ‏اللَّه العظمي "سيدمحمد رضا گلپايگاني" زعيم عاليقدر حوزه علميه قم (1372 ش)

آيت‏اللَّه العظمي سيد محمدرضا موسوي گلپايگاني در سال 1277 ش (1316ق) در منطقه گوگد گلپايگان به دنيا آمد. وي پس از طي دروس مقدمات در زادگاه خود، راهي اراك گرديد و در 21 سالگي وارد درس خارج فقه و اصول آيت‏اللَّه حائري يزدي شد. ايشان پس از هجرت به قم، در حلقه اصحاب خاص استاد قرار گرفت و پس از تاسيس حوزه علميه قم و رحلت آيت‏اللَّه حائري يزدي تدريس خارج فقه و اصولِ خود را آغاز كرد. حاصل تدريس هفتاد ساله ايشان پرورش ده‏ها شاگرد مجتهد و عالم مي‏باشد كه هر كدام استوانه مهمي در حوزه علميه محسوب مي‏شوند. حضرات آيات: مرتضي حائري يزدي، شهيد مرتضي مطهري، شهيد محمدعلي قاضي طباطبايي، شهيد سيداسداللَّه مدني، شهيد دكتر محمد مفتح، شهيد دكتر سيدمحمدحسيني بهشتي، علي مشكيني، ناصر مكارم شيرازي، جعفر سبحاني، لطف اللَّه گلپايگاني، حسن حسن‏زاده آملي، احمد جنّتي، علي‏پناه اشتهاردي، رضا استادي و علي احمدي ميانِجي و ده‏ها عالم فاضل از جمله شاگردان آن مرجع بزرگ ديني مي‏باشند. آيت‏اللَّه گلپايگاني داراي نگاشته‏ها و تقريرات فراواني مي‏باشد و در دوران سي و دو ساله مرجعيت، يكي از اركان فقاهت بوده و به ضرورت، در تمام ابواب فقه، فتوا داده است. كتاب الحج، كتاب القضاء و حاشيه بر عروة الوثقي و... از جمله تاليفات آن فقيه بزرگوار به شمار مي‏روند. ايشان همچنين در جريان انقلاب اسلامي و پس از آن، همواره حمايت خود را از قيام و رهبري آن اعلام مي‏كرد. آيت‏اللَّه گلپايگاني سرانجام پس از عمري خدمت و تدريس و تأليف، در هجدهم آذرماه 1372 ش برابر با 24 جمادي‏الثاني 1414 ق در سن 95 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شكوه، در مسجد بالاسرِ حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

توليد انبوه موشك هدايت شونده ضد زرهِ "توسن 1" در وزارت دفاع (1378ش)

این موشک برای انهدام هدف های زرهی، تانک هایی با زره واکنشی، انهدام مواضع بتونی و هدف های دریایی طراحی شده و دارای عمق نفوذی در حدود هشتصد میلی متر و سرعت متوسط ششصد متر در ثانیه است.

درگذشت "جواد معروفي" آهنگ ساز (1372ش)

استاد جواد معروفي، موسيقي دان معاصر در سال 1297 ش در تهران به دنيا آمد. وي يكي از معروف‏ترين و بهترين شاگردان درويش خان و علينقي وزيري و از موسيقي‏دانان زمان، بود. جواد معروفي از 14 سالگي به مدرسه موسيقي رفت و پس از فراگيري تار و ويولون به پيانو روي آورد و تحولي در شيوه نواختن پيانو در ايران به وجود آورد. او در نواختن پيانو، شيوه‏اي ويژه و يكتا داشت كه تكنيك، در آن آشكار بود. معروفي از سال 1319 ش، همزمان با گشايش راديو به اين مؤسسه پيوست و سال‏ها تك‏نواز پيانو بود. جواد معروفي سال‏ها عضو شوراي عالي موسيقي راديو بود و موفق به اخذ گواهي‏نامه عالي از هنرستان عالي موسيقي شد. وي سرانجام در 78 سالگي در تهران درگذشت.

درگذشت "علي حاتمي" كارگردان شهير ايراني (1375 ش)

علي حاتمي در سال 1333 در تهران به دنيا آمد و پس از فارغ التحصيلي از دانشكده هنرهاي دراماتيك به همكاري با تلويزيون پرداخت و به نوشتن فيلم‏نامه مشغول شد. فيلم‏هاي علي حاتمي، همگي نشان دهنده علاقه او به فرهنگ ايراني است. ستارخان، سوته‏دلان، كمال‏الملك و مادر به همراه مجموعه‏هاي تلويزيوني هزاردستان و سلطان صاحبقران از آن جمله است. حاتمي در حال ساختن مجموعه تلويزيوني جهان پهلوان تختي بود كه عمرش كفاف اتمام آن را نداد و در حالي كه از بيماري سختي رنج مي‏برد، سرانجام در آذر ماه 1375 درگذشت و در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

درگذشت رياضي‏دان، فيلسوف و حكيم عاليقدر "ميرزا طاهر تنكابني" (1320 ش)

ميرزا طاهر تنكابني فرزند ميرزا فرج‏اللَّه در حدود سال 1242 ش (1280 ق) در كلاردشت مازندران به دنياآمد. در شانزده سالگي براي تكميل تحصيلات خود راهي تهران شد و در مدرسه سپهسالار به فراگيري علوم پرداخت. ميرزا طاهر در درس ميرزا محمد رضا صهباي قمشه‏اي، ميرزا ابوالحسن جلوه و آقا علي حكيم، حكمت و نزد ميرزا عبداللَّه، نجوم و هيئت آموخت. پس از مدتي، ميرزاطاهر تنكابني به واسطه ذكاوت و هوش سرشارش از هم‏دوره‏اي‏هاي خود پيشي گرفت و مورد توجه خاص ميرزاي جلوه واقع شد. ميرزا محمد طاهر، علاوه بر احاطه به فلسفه و حكمت، در فقه، اصول، نجوم، ادبيات و رياضيات نيز تخصّص داشت و ساليان طولاني در مدرسه سپهسالار و مدرسه علوم سياسي تدريس مي‏كرد. با آغاز نهضت مشروطه، وي به صف آزادي‏خواهان پيوست و پس از صدور فرمان مشروطيت و تشكيل مجلس شوراي ملي، از طرف طبقه طلاب به نمايندگي در مجلس برگزيده شد و در دوره سوم نيز از طرف مردم تهران به مجلس راه يافت. ميرزا طاهر به هنگام كودتاي سيدضياءالدين طباطبايي، دستگير و زنداني شد و بار ديگر در دوران رضاشاه، به زندان افتاد. ميرزا طاهر تنكابني از مشاهير دانشمندان اسلام در سده چهاردهم هجري به شمار مي‏رود. وي فقيهي فيلسوف و حكيمي عارف بود تا بدانجا كه او را "خاتم الحكماء" ناميده‏اند. بر صراحت گفتار و دليري، مشهور بود و بي‏آنكه از كسي بيمي به دل راه دهد، آنچه را كه در دل داشت به زبان مي‏آورد. وي كتابخانه‏اي با چهار هزار جلد كتاب داشت كه مجموعه‏اي از نفيس‏ترين و بهترين كتاب‏ها را در آن گرد آورده بود و برخي از آن‏ها، نسخه‏هاي خطي ناياب بودند. ميرزا طاهر از نوادر روزگار بود و در مراتب سير و سلوك او، حكايت‏هاي زيادي نقل شده است. از مناعت طبع و علوّ نفس او، همان بس كه وقتي تمام املاكش در شمال را مصادره كردند، لب به شكوه و شكايت نگشود. سرانجام اين حكيم فرزانه پس از يك دوره بيماري و در پي يك عمل جراحي در چهاردهم آذر 1320ش برابر با شانزدهم ذي‏قعده 1360ق در 78 سالگي وفات يافت و برحسب وصيت خود، در جوار مزار مرحوم ميرزا ابوالحسن جلوه واقع در ابن بابويه در ري مدفون شد.

مهاجرت علماي ايراني مقيم عراق به ايران در پي اولتيماتوم روسيه به دولت ايران (1290ش)

مجلس شوراي ملي در سال 1289 ش تصويب كرد كه ايران براي اصلاح امور اقتصادي خود، مستشار مالي از آمريكا استخدام كند. در پي آن مورگان شوستر آمريكايي به مدت سه سال به عنوان خزانه‏داري كل كشور منصوب شد. اين عمل با مخالفت شديد روسيه تزار مواجه گرديد و پس از بهانه‏هاي بسيار، به ايران هشدار داد كه اگر شوستر ازايران اخراج نشود، به ايران لشكركشي خواهد كرد. هنگامي كه مجلس در برابر اين اولتيماتوم مقاومت كرد، دولت روس، شمال ايران را اشغال كرد و تا قزوين پيش رفت. زماني كه روحانيون ايراني مقيم عتبات عاليات مقدسه عراق از جريان اولتيماتوم روسيه به ايران با خبر شدند، براي نجات ايران از ذلت و مبارزه با روس‏ها تصميم گرفتند تحت رهبري آيت‏اللَّه آخوند خراساني و شيخ عبداللَّه مازندراني به ايران باز گردند. ولي آيت‏اللَّه آخوند خراساني كه قصد عزيمت به ايران را داشت، به طور كاملاً مشكوكي بر اثر يك بيماري ناگهاني وفات نمود و اين حركت، باز ماند. دولت ايران سرانجام به ناچار در برابر خشونت دولت روسيه تزاري تسليم شد و به خدمت مستشاران آمريكايي پايان داد.